زندگی و آثار
نورعلی الهی که امروزه با عنوان استاد الهی(۱) شناخته میشود در ۱۹ شهریور ۱۲۷۴ شمسی (۱۱ سپتامبر ۱۸۹۵ میلادی) در قریهی جیحونآباد در نزدیکی کوه بیستون در غرب ایران به دنیا آمد.
بنا بر توضیحاتی که در گفتارهای استاد آمده(۲)، زندگی او شامل سه مرحلهی مشخص است: دوران طفولیت و نوجوانی که بیشتر به عبادت و ریاضت و تعلیمات معنوی به شیوهی سنتی گذشت؛ دوران مشاغل دولتی که قریب سی سال طول کشید و ضمن آن استاد الهی عهدهدار سمتهای بازپُرس، مدعیالعموم (دادستان) و قاضی عالیرتبه بود؛ و دوران بازنشستگی که عمدتاً وقف تعلیمات شفاهی و تألیف آثاری از جمله کتاب معرفتالروح شد. استاد الهی در این دوران به عنوان یک متفکر، فیلسوف، محققِ موحد و موسیقیدان شهرتی خاص پیدا کرد.
استاد الهی در اواخر عمر به شرح رویدادهای زندگانی خود پرداخت. نقل گفتارهایی از استاد الهی در این مقدمه به خواننده کمک خواهد کرد تا خود در لابلای وقایع ظاهری و تجربیات روزمرهی او نشانههایی از وسعت و عمق تعلیمات او پیدا کند.
۱. لقب مختصر استاد الهی تقریباً در همهی آثار منتشر شده در دهههای اخیر آمده است. مبسوطترین پژوهش در مورد شرح حال استاد الهی که تا کنون اساساً بر چیرهدستی استاد الهی در موسیقی تمرکز یافته، این اثر ژان دورینگ است: روح نغمات، ترجمه سودابه فضایلی، چاپ انتشارات جیحون، ۱۳۸۲. افزون بر این، یکی از دانشجویان هم در دوره دکترا مشغول تحقیق در مورد زندگینامهی استاد الهی است و در این کار بیشتر بر جنبهی حقوقی زندگی حرفهای و آموزههای اجتماعی و اخلاقی مربوط وی تمرکز کرده است. مترجم: این کتاب هماکنون در دو جلد چاپ شده است: Soudabeh Marin, Ostad Elahi et la tradition (tome 1), Ostad Elahi et la modernité (tome 2), droit, philosophie et mystique en Iran. Bruxelles, éditions Safran, 2012, 430 et 432 pages. اطلاعات افزودهی پرشماری در مورد شرح حال وی و نیز عکسهای بسیاری از ادوار زندگی استاد الهی و روایات کسانی که شخصاً با وی آشنا بودهاند در مجلدی با عنوان Unicity, Paris: Robert Laffont, 1995 به مناسبت یادبود صدمین سال تولد وی با حمایت مالی یونسکو به سال ۱۹۹۵ فراهم آمد. مجموعهی گستردهای در مورد زندگی وی (از جمله کتابخانه، سازهای موسیقی، لوحهای فشرده اجراها و فیلمهای ویدیوئی) که به مناسبت نمایشگاه یادبود وی در همان سال در سوربن برگزار شد، بویژه از نظر شرح احوال استاد، اطلاعات گرانقدری به دست میدهد. بیشتر این مطالب هنوز در تارنمایی که به آن مناسبت در اختیار قرار گرفت، موجود است: www.ostadelahi.com. افزون بر این، مآخذ سودمندی در مورد شرح احوال استاد، مانند مجموعه سخنرانیها، و اجراها و آموزههای وی، در این تارنماهای کاملا مربوط به این موضوعات که همه با ترجمهی انگلیسی همراه است، در دسترس است: nourfoundation.com، saintjani.org، و foundationostadelahi.org. شایان توجه است که تارنمای اخیر به خواهر کوچکتر، مَلِک جان (معروف به جانی، ۱۲۸۵-۱۳۷۲ ش)، اختصاص یافته که خود شخصیت معنوی و تاثیرگذاری شد.
۲. شاگردان وی آن گفتارها و آموزههای روحانی را ضبط و سرانجام در دو مجلد مفصل با عنوان آثارالحق (ویراستار بهرام الهی، مجلد اول، طهوری ۱۳۵۷ و مجلد دوم جیحون ۱۳۷۱) منتشر نمودند. گفتارهایی که از این پس نقل میشود همه از این دو مجلد برگرفته شدهاند؛ بیشتر اقوالی که در این ترجمه نقل شده از فصل ۲۴ مجلد اول برگرفته شده که شامل شرح احوال استاد به گفته خود اوست که با شمارههای مذکور در همان مجلد مشخص شدهاند. دو مجموعهی مختصر از ترجمه بسیار ملخص گفتارهای استاد الهی، که برگرفته از آثارالحق است، به مناسبت جشنهای صدمین سال تولد وی به سال ۱۳۷۴ به زبان انگلیسی و فرانسوی انتشار یافته است: صدگفتار، چاپ روبرت لافونت، سال ۲۰۰۰ (نسخهی فارسی) و Words of Faith: Prayers of Ostad Elahi ، چاپ روبرت لافونت، سال ۱۹۹۵.
۱. لقب مختصر استاد الهی تقریباً در همهی آثار منتشر شده در دهههای اخیر آمده است. مبسوطترین پژوهش در مورد شرح حال استاد الهی که تا کنون اساساً بر چیرهدستی استاد الهی در موسیقی تمرکز یافته، این اثر ژان دورینگ است: روح نغمات، ترجمه سودابه فضایلی، چاپ انتشارات جیحون، ۱۳۸۲. افزون بر این، یکی از دانشجویان هم در دوره دکترا مشغول تحقیق در مورد زندگینامهی استاد الهی است و در این کار بیشتر بر جنبهی حقوقی زندگی حرفهای و آموزههای اجتماعی و اخلاقی مربوط وی تمرکز کرده است. مترجم: این کتاب هماکنون در دو جلد چاپ شده است: Soudabeh Marin, Ostad Elahi et la tradition (tome 1), Ostad Elahi et la modernité (tome 2), droit, philosophie et mystique en Iran. Bruxelles, éditions Safran, 2012, 430 et 432 pages. اطلاعات افزودهی پرشماری در مورد شرح حال وی و نیز عکسهای بسیاری از ادوار زندگی استاد الهی و روایات کسانی که شخصاً با وی آشنا بودهاند در مجلدی با عنوان Unicity, Paris: Robert Laffont, 1995 به مناسبت یادبود صدمین سال تولد وی با حمایت مالی یونسکو به سال ۱۹۹۵ فراهم آمد. مجموعهی گستردهای در مورد زندگی وی (از جمله کتابخانه، سازهای موسیقی، لوحهای فشرده اجراها و فیلمهای ویدیوئی) که به مناسبت نمایشگاه یادبود وی در همان سال در سوربن برگزار شد، بویژه از نظر شرح احوال استاد، اطلاعات گرانقدری به دست میدهد. بیشتر این مطالب هنوز در تارنمایی که به آن مناسبت در اختیار قرار گرفت، موجود است: ostadelahi.com. افزون بر این، مآخذ سودمندی در مورد شرح احوال استاد، مانند مجموعه سخنرانیها، و اجراها و آموزههای وی، در این تارنماهای کاملا مربوط به این موضوعات که همه با ترجمهی انگلیسی همراه است، در دسترس است: nourfoundation.com، saintjani.org، و foundationostadelahi.org. شایان توجه است که تارنمای اخیر به خواهر کوچکتر، مَلِک جان (معروف به جانی، ۱۲۸۵-۱۳۷۲ ش)، اختصاص یافته که خود شخصیت معنوی و تاثیرگذاری شد.